بتدریج فزونی یافت، ولی از زیبایی و نفاست کار کاسته شد و طرحهای تزئینی فرنگی و حاشیههای آمادهای که همراه حروف استفاده چاپ تراکت میکردند، به هیچ وجه جلوه و ماهیت و زیبایی صفحهآرایی بعضی نشریات چاپ سنگی را که تماماً توسط صنعتگری هنرمند صورت میپذیرفت، نداشت و از ارزشهای بصری کتابهای خطی کاسته شد. تقارن همچنان رایج بود، زیرا در سایر زمینههای زندگی نیز این تقارن حضور داشت، ولی کمکم گاهی نمونههایی کارت ویزیت دیده میشد که به طور مثال سرلوحه را در وسط صفحة اول نگذاشته بودند یا تزئینات گیاهی به حالت متقارن استفاده نشده بودند.
از آغاز قرن چهاردهم هجری قمری، چاپ سنگی بتدریج منسوخ گردید و روزنامهها به شیوة حروف سربی متحرک به چاپ میرسیدند. از تعداد چاپ تراکت عناوین روزنامهها که در دوران مشروطه بسیار فزونی یافته بود، کاسته شد و تعداد نشریات تخصصی افزایش پیدا کرد. طریقة چاپی سربی روش نسبتاً سادهای بود: کاغذ روی صفحهای متشکل از حروف برجستة سربی و آغشته به مرکب. فشرده میشد و بر اثر این فشار، حروف بر صفحة کاغذ نقش کارت ویزیت میبست. حروفچینی روزنامهها نخست به صورت دستی انجام میگرفت، ولی بعده این کار با دستگاههایی که معمولترین آنها «لاینوتایپ» بود.
همان ویژگی کتابهای خطی را داشتند و در آنها انواع تذهیب ، تشعیر ، شمسه، طرحهای اسلیمی، ترنج و نیمترنج، کتیبهسازی، چاپ تراکت سرلوحسازی، حاشیهسازی و جدولسازی وجود داشته است. در بررسی صفحهآرایی نخستین نشریات ایران، تأثیرپذیری و شباهت زیاد ویژگیهای بصری کتابهای خطی را با این روزنامهها در مییابیم که رابطة نزدیکی با نگارگری ایرانی به طور کلی دارند. یکی از ویژگیهای اساسی نگارگری ایران، پیوستگی آن با ادبیات فارسی است و همواره نقاشی از مضامین متنوع و گوناگون ادبی مایه گرفته است و کارت ویزیت سخن شاعر یا نویسنده را با خط و رنگ بازگو مینماید. نگارگری ایرانی همواره در عرصة هنر کتابآرایی رشد مینماید و با عناصر بصری صفحه پیوند بیواسطهای داشته است.
روزنامههای ایرانی، در اوایل تا چند دهه، یک ستونی و گاهی دوستونی بودند، اما در قرن چهارده هجری قمری تعداد روزنامههایی که صفحات سه ستونی دارند، کم نیستند. اما در این نشریهها نیز همچنان ویژگی بصری اصلی تقارن است که گاهی به صورت کامل و در مواقعی به طور نسبی وجود دارد. عامل اصلی چشمنوازی و جذابیت بصری این چاپ تراکت روزنامهها، هماهنگی تمام عناصر بصری صفحه با یکدیگر است؛ یعنی حروف متن، حاشیهها و تزئینات، ریزنقشها، تصویرسازی برای متن، خطوط و جدول کشیها و هر عامل دیگر بصری هماهنگ و متوازن با کل مجموعه است که با سایر هنرها و زندگی اجتماعی آن دوره تطبیق کالم دارد. تصویب قانون کارت ویزیت مطبوعات در مجلس اول شورای ملی و وقایع سیاسی دوران مشروطه و نیاز به اطلاعرسانی در زمان محدود، تعداد روزنامهها را در ایران زیاد میکند به گونهای که در سالهای پس از 1324 هجری قمری ، دهها روزنامه در سراسر ایران منتشر شده است.
مقدار زیادی از این جاذبههای بصری صفحهآرایی کتابهای خطی را همراه دارند و اصولاً فضای تصویری آنها دارای همان ویژگی صفحهآرایی شکل گرفته چاپ تراکت و تکامل یافته تا قرن دهم هجری قمری است که با امکانات فنی چاپ سنگی و بعضی تأثیرات بصری غربی عجین شده است. آرایش صفحات در مطبوعات ایران از آغاز تا طی دورانی طولانی به صورت متقارن بوده است که این تقارن را در زمینههای دیگر زندگی روزمرة آن روزگار مانند : معماری، تزئین داخل بنا و صنایع دستی نیز میبینیم که با هنرهای غیرتصویری مانند کارت ویزیت ادبیات و موسیقی آن دوره نیز هماهنگ بوده است. شعر کلاسیک نوعی تقارن دارد و موسیقی سنتی با تقارن، تقابل و تضادی ندارد و همان احساس امنیت و آرامش را القا میکند.